AVUKATSIZ İSİM DEĞİŞTİRME DAVASI

Avukatsız isim değiştirme davası açmak mümkündür. Ancak avukatsız olarak isim değiştirme davasının nasıl açılacağından bahsetmeden önce isim değiştirme davasının ne olduğunu ve hukuki niteliğini anlamak gerekir. Bu makale, avukatsız isim değiştirme davasının nasıl açılabileceğini hakkında detaylı bilgiler içermektedir.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVASI NEDİR?

İsim ve soyadı hukuki niteliği itibariyle şahıs varlığı haklarından olan, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır. İsim, hukuki ve toplumsal olarak kişinin kimliğini oluşturduğundan isim değiştirme için belirli bir hukuki prosedür gerekmektedir. Bu prosedür isim değiştirme davasıdır.

İsim değiştirme davası, kişilerin isimlerinin değiştirilmesini haklı sebebe dayandırarak hakimden talep edilen çekişmesiz bir yargı işidir. İsim değiştirme davası Medeni hukukun alanına girmektedir. Dolayısıyla isim değişikliğine ilişkin hükümler Türk Medeni Kanununda düzenlenmektedir. Bu hüküm Türk Medeni Kanunu 27. maddesinde “Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir.” Şeklinde düzenlenmiştir.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVASINDA HAKLI SEBEPLER NELERDİR?

İsim değiştirme davası ancak haklı bir sebebe dayanılarak açılabilir. Burada bahsi geçen haklı sebepler, isim sahibinin isme ruhsal aidiyet hissetmemesi ya da;

• İsmin zor telaffuz edilmesi,
• İsmin gülünç olması,
• Kişinin çevresinde başka bir isimle tanınıyor olması
• Kişinin cinsiyet değiştirmesi veya cinsiyetine uygun bir isim tercih etmesi,
• İsmin tercih ettiği dine uygun olmaması,
• Kişinin benimsediği örf ve adetlere ismin uygun olmaması,
• İsmin birden fazla kişi tarafından karışıklığa sebep olacak şekilde kullanılması

gibi net ve sosyokültürel sebeplere de dayanabilir. Haklı sebep olarak mahkemeye sunulan bu gerekçeler hakim tarafından değerlendirilecektir. Avukatsız isim değiştirme davası açılacaksa haklı neden çok iyi tespit edilmelidir.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVASINI KİM AÇABİLİR?

İsim ve soy isim hukuki niteliği itibariyle şahıs varlığı haklarından olan, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır. Bu nedenle isim değiştirme davası ancak kişinin kendisi, yaşı küçükse velisi veya özel yetkili vekaletname ile yetkilendirilmiş avukatı tarafından açılabilir. İsim, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olduğundan, İsim değiştirmeye ilişkin başvurunun yapılması için avukata verilecek genel vekaletname yeterli değildir. Avukatın isim değiştirmeye ilişkin özel olarak yetkilendirilmesi gerekmektedir. Avukatsız isim değiştirme davası açılacaksa vekaletname verilmesine gerek yoktur. İsmini değiştirme isteyen kişi kendi adına dava açabilir.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVASINDA YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME HANGİSİDİR?

İsim değiştirme davasında görevli mahkeme hangisidir sorusunu cevaplamak için ismin hukuki niteliğini bilmek gerekir. İsim, Türk Medeni Kanununda düzenlenmiş olan kişisel haklardan olup, Medeni hukukun alanında yer almaktadır. Bu bağlamda Hukuk Muhakemeleri Kanununda özel hukuktan doğan uyuşmazlıklarda genel yetkili mahkeme olarak belirlenen Asliye Hukuk Mahkemesi, isim değişikliği davası için görevli mahkemedir.
 
İsim değiştirme davasının açılması için yetkili mahkeme ise davacının ikamet adresinin bağlı bulunduğu yer mahkemeleridir. Örneğin, ikamet adresi Kartal/İstanbul ise isim değiştirme davası İstanbul Anadolu Adliyesi Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmalıdır.

Avukatsız isim değiştirme davası açılırken, davanın yetkili ve görevli mahkemede açılmasına dikkat edilmelidir. Aksi halde açılan dava yetkisizlik ya da görevsizlik nedeniyle reddolunabilir.

AVUKATSIZ İSİM DEĞİŞTİRME DAVASI NASIL AÇILIR?

Avukatsız isim değiştirme davası, Hukuk Muhakemeleri Kanununda yer alan dava şartlarına uygun olarak yazılmış bir dava dilekçesinin mahkeme ön bürosuna fiziki olarak sunulması ile açılır. 2024 yılı itibariyle e- devletten isim değişikliği imkânı tamamen kaldırılmış olup, kişilerin isim değişikliği için mahkemeye başvurmaları gerekmektedir. Dilekçe yazılırken davalı kısmında Nüfus Müdürlüğü yer almalıdır. İsim değiştirme davasında hasım olarak ismi koyan kişiyi göstermek yaygın bir yanlıştır.
 
Başvuru esnasında özel bir evrak sunulması gerekli değildir. Ancak isim değişikliği talebine ilişkin delillerin yeterli ve doğru şekilde sunulması önem arz etmektedir. Bu davada herhangi bir delil kısıtlaması bulunmayıp, tanık beyanları en önemli delil niteliğindedir.
 
İsim değiştirme davası, usulüne uygun bir başvuru yapıldığı takdirde bir veya iki celsede hükme bağlanabilir. Bu mahkemeden mahkemeye değişiklik gösterse de 3 ay- 6 ay gibi bir süreye tekabül eder.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVASI, İSİM DÜZELTME DAVASINDAN FARKLIDIR

İsim değiştirme davası, isim düzeltme davası ile hukuki nitelik bakımından aynı olsa da bunu iki dava talep bakımından birbirlerinden ayrılmaktadır. İsim değiştirme davasında kişi ismini veya soyadını tamamen değiştirmek yahut yeni bir isim ekletmek talebi ile başvuruda bulunurken, isim düzeltme davasında Nüfus Müdürlüğüne kişinin ismi kaydolurken yapılan harf hatalarının veya kullanım hatalarının düzeltilmesinden ibarettir. Örneğin; Mamut olarak kaydedilen ismin Mahmut olarak düzeltilmesi.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVASININ HUKUKİ SONUÇLARI NELERDİR?

İsim değiştirme davası sonuçlanıp, ismin değiştirilmesine karar verildikten sonra mahkeme yapılan isim değişikliğini Nüfus Müdürlüklerine bildirerek gerekli değişikliğin yapılmasını sağlar. Ayrıca yerel veya ulusal gazetelerde değişikliği ilan ettirerek hükmü geçerli kılar.
 
İsim değişikliği kişinin başkaca bir kişisel halinde değişiklik oluşturmaz. Yani kişinin kimliği haline gelen diğer bilgiler, nüfusa kayıtları, ikamet adresi, yaşı, medeni hali, doğum yeri, sicili değişiklik göstermez. Kişi yeni ismini mahkeme kararının ardından resmi olarak kullanmaya başlayabilir.
 
Ayrıca evlilik birliği içerisinde bulunan erkek eşin soyadını değiştirmesi durumunda, kadın eşin ve 18 yaşından küçük çocuklarının da soyadı herhangi bir işlem yapılmaksızın değişecektir.

İSİM DEĞİŞTİRME DAVALARINDA AVUKATIN ÖNEMİ

Bu makalemizde isim değiştirme davasının nasıl açıldığını, bunun avukatsız olarak nasıl yapılabileceğini anlattık. İsim değiştirmenin hukuki sürecinden bahsettik. İsim değiştirme davasının Türk Medeni Kanunu 27. maddesine dayandığını ve bu maddedeki düzenleme uyarınca isim değiştirmek için haklı bir gerekçe ile hâkime başvurulması gerektiğini izah ettik.
 
İsim değiştirme davası hukuki niteliği bakımından her ne kadar bir çekişmesiz yargı işi olsa da, hakim davanın usulüne uygun olup olmadığına ve sunulan delillerin yeterli ve haklı nedenler oluşturup oluşturmadığına ilişkin yargılama gerçekleştirecektir. Bu yargılama neticesinde sunulan deliller yeterli görülmez veya usuli hatalar yapılırsa dava reddedilecektir.
 
Aynı şekilde TMK madde 27’de, isim değişikliği kararından zarar görenlerin veya menfaati zedelenenlerin 1 yıl içerisinde karara itiraz edebileceği de yer almaktadır. Böyle bir durumda hâkim bu itirazı değerlendirmekle ve gerekirse isim değişikliği kararını bozmakla yükümlüdür.
 
İkinci kez isim değiştirme davası açılabileceği Yargıtay hükümlerince sabit olsa da kişisel haklara ilişkin davalarda aleyhe bir karar alındıktan sonra yeniden yapılan başvuruda lehe karar alma ihtimalinin oldukça düşük olduğu mahkeme kararları ile saptanmış durumdadır.
 
Çiftçi Hukuk Bürosu bu işlemlerin tamamı için profesyonel avukatlık hizmeti verir. Alanında uzman olan bir avukattan destek alınmadan açılan isim değiştirme davasının telafisi zor ve masraflı olabilir.  Tüm bu nedenlerle isim değiştirme davası açarken alanında uzman bir avukattan destek alınması oldukça gerekli ve önemlidir.